در اینجا به تشربح و بررسی فهرستی از خصوصيات يك سيستم نگهداري و تعميرات (نت)  و جایگاه و نقش آن در يك سازمان ممتاز ، می پردازیم. اين فهرست  معیار و مبنای مناسبی جهت بررسی سیستم های نت موجود در یک سازمان و تعیین فاصله آن با استاندارد موجود در این زمینه است 

1-هزینه چرخه عمر : مهمترین فاکتور در انتخاب و خرید یک دستگاه، هزينه های جاری و تحمیلی آن در مدت عمر اقتصادي و فعالیتش در سیستم می باشد و قیمت خرید آن در اولویت بعدی قرار می گیرد. در نتیجه واحد خرید سازمان بر پایه آنالیزها و بررسی هایی که توسط متخصصان  تعمیرات و نگهداری که در رابطه با قابليت اطمينان و تعميرپذيري فنی دستگاه صورت گرفته، اقدام به خرید آن بر اساس استاندارد مصوب سازمان، در یک فرآیند مشترک با واحد نت، می کنند.
2-تمركز براهداف كلي سازمان: در يك سازمان سطح جهاني و ممتاز بايد تمام عوامل عملياتي، مهندسي و نگهداري و تعميراتي همه در جهت اهداف سازمان حركت كنند. در يك سازمان ممتاز كه مهمترين هدف آن توانايي رقابت درزمينـه قابليت اطمينان ساخت و هزينه هاي ساخت است، اين اهداف بايد در سايردپارتمان‌ها و از جمله نت نيز در اولويت بالاتري نسبت به اهدافي چون كاهش هزينه‌هاي نگهداري و كاهش زمان بيكاري ناشي از عمليات نت قرار داشته باشند. نتيجه اين رويكردافزايش مستمر اثربخشي كلي تجهيزات(OEE) * و در نتيجه كاهش هزينه‌هاي كلي ساخت است.
3-تعيين يك خط مش و سياست قابليت اطمينان: يك سازمان ممتاز داراي سياستي مشخص شامل برنامه هاي سه تا پنج ساله براي پيشرفت در زمينه قابليت اطمينان و عملكردنت است. اين سياست با تمام مشخصات آن از جمله پارامترهاي ضروري قابليت اطمينان ونت، مشخصه هاي كاركردي و كليدي آنها، دلايل اهميت آنها، نحوه تشخيص كاركنان از حركت به سوي اهداف و غيره بايد در كل سازمان ابلاغ و درك شود. در نتيجــــه اولويت بندي كارها براساس احساسات نخواهد بود و براساس صلاح و در جهت سياست سازمان صورت ميگيرد.
4-مهارت بالاي كاركنان نگهداري و تعميرات: در صورتي كه كاركنان نت ازمهارت بالايي برخوردار باشند، نيازي نيست كه سرپرستان و مديران فني وقت زيادي راصرف آموزش آنها كنند و قادر خواهند بود وقت خــود را به برنامه ريزي و زمانبندي كارها، تعيين نيازهاي آموزشي و انجام آناليز دلايل خرابيها اختصاص دهند. در نتيجه،سازمان از يك سازمان منفعل و واكنشي تبديل به يك سازمان مبتني بر تفكر و حل مسئله خواهد شد و 10 تا 30 درصد زمان عمليات نت صرف حل مشكل و انجام اقدامات اصلاحي خواهدشد.
5-تعيين حيطه كاري كاركنان نگهداري و تعميرات: در يك سازمان ممتاز محدوده كاري كاركنان نت باتوجه به نوع مهارت آنها مشخص مي شود و نه باتوجه به خطوط توليدي مختلف. در اين صورت يك تكنسين مكانيك بايد توانايي انجام كليه كارهاي مكانيكي راداشته باشد و يك تكنسين الكترونيك نيز به همين ترتيب. نتيجه اعمال اين رويكرد ايجادرضايت در كاركنان نت و انعطاف‌پذيري در كارهاست. باوجود اين، در شرايطي نيز باتوجهبه نوع كار بايد تخصص‌گرايي را مدنظر قرار داد.
6-سطح بالاي برنامه ريزي وزمانبندي: در هر سطح عملكردي سازمان نت برنامه ريزي و زمانبندي به‌عنوان مهمترينعامل كاهش هزينه‌هاي نت است. جهت انجام مناسب برنامه‌ريزي و زمانبندي عوامل زير رادر نظر بگيريد:
الف-برنامه‌ريزي بايد قبل از زمانبندي صورت گيرد.
ب-هركاريبايد با برنامه‌ريزي و زمانبندي انجام شود.
ج-بعد از انجام زمانبندي تخصيصكاركنان براي انجام كارها عملي مي شود.
در هنگام اجراي يك كار برنامه‌ريزي وزمانبندي شده، نبايد افراد را جهت انجام كار ديگري به خدمت گرفت؛ هيچ كاري قبل ازمشخص و مكتوب‌شدن علت انجام آن نبايد به‌اتمام برسد؛ بعد از اتمام كار علت اصليمشكل را شناسايي كنيد.
7-اولويت‌بندي صحيح كارها: به منظور اولويت‌بندي صحيح كارها، بايد توانايي درنظرگرفتن عواقب ناشي از اجرانشدن به‌موقع هريك از عمليات نت را داشته باشيد. اين عواقب ممكن است ضايعات زيست‌محيطي، صدمات جاني، هزينه‌هاي بالاي كاهش توليد و يا صدمات به تجهيزات باشند. در يك كارخانه با خطوط توليد متفاوت تعيين مهمترين خط توليد از لحاظ رساندن محصول به مشتري و تعيين ارزش افزوده هرمحصول مي‌توانند به اولويت بندي صحيح كارهاي نت كمك كنند. اولويت بندي صحيح و مناسب موجب اجراي كامل و به‌موقع وظايف برنامه ريزي و زمانبندي شده خواهد شد.

------------------------------------------------------------------------------------

ضریب کیفیت * بازده ی کارکرد * موجودیت دستگاه OEE =

8-درك صحيح مضمون نگهداري و تعميرات پيشگيـــرانه: جهت ايجاد درك صحيحي از برنامه هاي
پيشگيرانه و مراقبتهاي ضروري و بررسي وضعيت فنـي در سازمان، بايد اين برنامه ها بر پايه نتايج عدم جلوگيري از ايجاد شكست و خرابي بنا شـوند. همچنين اين نوع برنامه ها در صورتي قابل قبول هستند كه هزينه هاي ناشي از ايجاد خرابي به مراتب بيشتر از هزينه‌هاي مربوط به اجراي برنامه هاي پيشگيرانه باشد.
همچنين بايدروشهاي دقيق و صحيح جهت بازرسيهاي اساسي و بررسيهاي وضعيت فني تجهيزات شناسايي واستفاده شوند. بهتر است اين نوع برنامه ها در وضعيت روشن بودن تجهيزات صورت گيرند وتواتر اجراي اين برنامه ها بر پايه زمانهاي خرابي و توزيع‌هاي ايجاد شكست صورت گيرد. همچنين اين برنامه‌ها بايد به طور كامل عملي و قابل اجرا باشند.
9-اجراي 100 درصدي برنامه‌ها: در صورتي كه شما قادر به ايجاد يك بستر مناسب براي برنامه‌هايپيشگيرانه و مراقبتهاي ضروري و بررسي وضعيت فني شده باشيد، هيچ دليلي را نبايد برايعدم اجراي 100 درصدي اين برنامه‌ها داشته باشيد. در صورت اجراي 100درصدي اينبرنامه‌ها احتمال ايجاد خرابيهاي اتفاقي و ناگهاني بسيار ناچيز خواهد بود و اثربخشيكلي تجهيزات بالا خواهد رفت.
10-آماده بودن به‌موقع مواد و قطعات يدكي: درصورتي كه برنامه ريزي و زمانبندي به‌درستي صورت گيرد، انبار قطعات يدكي قادر خواهدبود تا قطعات يدكي را به‌طور مناسب و اثربخش و در زمان مناسب به محل انجام عملياتنت ارسال دارد. در اين صورت از بخش قابل توجهي از زمان عمليات نت و انرژي نيرويانساني كه صرف انجام فرآيند ارسال درخواست قطعه و دريافت قطعه از انبار مي شود،كاسته خواهد شد.
11-سطح خدمت: سطح خدمت پايين براي قطعات يدكي نه تنها ممكن است موجب افزايش زمان عمليات نت و هزينه‌هاي كاهش توليد شود بلكه از لحاظ رواني اين عقيده را در بين كاركنان نت و توليد به‌وجود مي آورد كه انبار قطعات يدكي قادر به فراهم آوردن قطعات مناسب در زمان مناسب نيست. بدين ترتيب است كه در بسياري ازكارخانجات شاهد به‌وجودآمدن انبار قطعات يدكي مجازي ومخفــــي در واحدهاي مختلف جهت به راه انداختن فرآيند توليد هستيم. البته در تعيين سطح خدمت مواردي چون هزينه هاي نگهداري و ميزان حياتي بودن قطعه را بايد موردتوجه قرار داد. اما در مورد قطعات حياتي سطح خدمت 97 درصدي ضروري است.
12-صحت كامل اطلاعات آرشيو فني: در موردآرشيو فني در يك سازمان ممتاز بايد اين اطمينان وجود داشته باشد كه حداقل در 95درصد موارد، اطلاعات استخراجي از آن صحيح و بدون نقص باشد. همچنين آرشيو فني همواره بايد مورد بازنگري قرار گيرد تا اطلاعات آن به‌روز باشد.
13-سازماندهي و انجام مناسب عمليات بنيادي و اساسي نگهداري و تعميرات: مهمترين تفاوت بين يك سازمان نت ممتاز و ديگر سازمانهاي نت در اينست كه سازمان نت ممتاز، موارد ساده و مفيدي را كه ديگر سازمانها تنها در مورد آنها حرف مي زنند، اجرا مي كند. در صورتي كه مـي‌خواهيديك سازمان نت ممتاز داشته باشيد بايد به طور پيوسته روي عمليات اساسي و بنيادي نت كار كنيد و روش انجام آنها مورد بازنگري و اصلاح قرار دهيد. بعضي از اين عمليات عبارتند از: تميزكاري دقيق تجهيز*،روغنكاري، آچاركشي، تنظيمات جزئي وايجاد بالانس، فيلتراسيون سيالات هيدروليكي و سيستم‌هاي روغنكاري و ...
14-سطح بالاي استانداردهاي ايمني: يك رابطه بسيار قوي بين عمليات خوب و مناسب نت وبالارفتن سطح ايمني در يك سازمان وجود دارد. بررسيهاي كامل ابزار و وسايل مورداستفاده كاركنان نت از نظر مسائل ايمني، قبل از انجام عمليات نت و تعيين شرايط ايمني لازم براي انجام هرنوع عمليات نت در قالب دستورالعملهاي نت و تهيه چك ليستهاي ايمني مي توانند به كاهش سطح ريسك عمليات نت كمك كنند.
15-نيازسنجي آموزشي دقيق براي كاركنان نگهداري و تعميرات: در صورت انجام يك نيازسنجي آموزشي دقيق براي كاركنان نت، در مورد هريك از كاركنان موارد آموزشي خاصي شناسايي مي شود و كاركنانتنها در كلاسهاي آموزشي خاص خودشان شركت خواهند كرد. در اين‌صورت از برگزاريكلاسهاي عمومي براي كليه كاركنان كه زمان‌بر و هزينه‌بر هستند و نمي توانندنيـــازهاي آموزشي را به طور كامل برطرف سازند و اثــربخشي لازم را نيز دارانيستند، جلوگيري به‌عمل مي آيـــد. بايد به اين نكته توجه داشت كه براي تعيين اثربخشي آموزش بايد از شاخصهاي سطح مهـــارت استفاده كرد و در نظر گرفتن شاخص تعدادساعات آموزشي نمي تواند مناسب باشد.
16-آناليز علل اصلي و اساسي شكست و خرابي: در يك سازمان نت سطح جهاني، گروههايي جهت شناسايي و رديابي علل خرابيها وجود دارد. در سازمانهاي كوچك وظايف اين گروهها، در بين برنامه‌هاي معمول نت توسط كاركنان نتصورت مي‌گيرد. اما در سازمانهاي بزرگ به‌جهت دخيل بودن عوامل تجهيزاتي، عملياتي،نيروهاي انساني و ساير فاكتورها در مشكلات پيش آمده، گروههاي قابـــــليت اطمينــان تشكيل ميشـوندكه بااستفاده از متدولوژي‌ها((FMEA،FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSISاقدام به شناسايي و رديابي خرابيها و علل آنها مي كنند.

 این 16 ویژگی مبنا و معیار مناسبی در تحلیل و ارزیابی وضعیت سیستم نت در یک مجموعه صنعتی است به همین منظور این ویژگیها را در قالب یک لیست در صفحه بعد نشان دادیم که در آن حداقل های درصد اجرای هر کدام از آنها را با علامت قرمز مشخص شده است باید توجه داشت که در یک سیستم نت، فقدان و ضعف هر کدام از این مشخصه ها ، حتی با وجود تحقق کامل دیگر مشخصه ها ، منجر به نا کارآمدی و صرف هزینه های غیر ضرور در سیستم نت می شود در این حالت سیستم نت نه تنها موثر نیست بلکه هزینه های اضافی زیادی را به سیستم تحمیل می کند .

منبع:سایت پارسی